Geologendochter experimenteert met muziek
door Marcel Debets
Deze tekst verscheen in Vakblad Natuursteen nummer 3-2005 en is met welwillende toestemming overgenomen.
Als je vader geoloog is en je bent zelf afgestudeerd musicus, dan heb je op het eerste gezicht weinig gemeen. Maar dat geldt niet voor Dorine Wiersma, die haar muziekkennis tegenwoordig botviert op allerhande natuursteen. Er loopt zelfs een patentaanvraag.
Cabaretière Dorine Wiersma houdt er een interessante en bijzondere tweede natuur op na. Ze maakt muziek op allerhande eigengemaakte instrumenten van steen. Wiersma is een zeldzame samensmelting van twee werelden. Van haar vader, geoloog Dirk Wiersma, van wie we in Natuursteen in 2002* al een stel prachtige foto's publiceerden, kreeg Dorine de liefde voor de steen met de paplepel ingegoten. Haar eigen talent dreef haar in de richting van de muziek. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en Wiersma wist haar yin en yang op zeldzame wijze te combineren.
Rond
Het werk van haar vader bracht het gezin naar allerlei plaatsen op de wereld, onder meer Taiwan en Engeland. Vaak draaiden uitstapjes in de vrije tijd om bijzondere steenformaties. Na de middelbare school ging Wiersma naar het Hilversumse conservatorium, waar ze gitaar studeerde. Na het afstuderen richtte ze haar eerste muziekgroep op, Escapades, die muziek maakte bij projecties van foto' s van prachtige steenformaties van... haar vader. Daarmee was de cirkel rond.
Uithollen
Maar Wiersma ging verder. Ze wilde de stenen ook kunnen horen, zeker toen ze van haar vader van het bestaan van fonoliet of klanksteen hoorde. Tot haar verrassing bleek er inderdaad een mooie toon uit de diverse brokken steen te komen die ze op een goede dag zelf uit een groeve in het Centraal Massief in Frankrijk haalde. Ze keerde terug met ruim 200 kilo aan klanksteen waarna ze ijverig ging zagen, slijpen en uithollen, om gestemde stukken steen te krijgen. Zo ontdekte ze enkele opmerkelijke eigenschappen van de stenen. Hoe groter de stukken steen, hoe lager de toon, in principe. Dat is redelijk logisch. Maar Wiersma ontdekte dat wanneer ze stukjes wegsleep aan het oppervlak, dus door de steen uit te hollen, de toon lager werd.
Dim
Na de klanksteen, wierp ze zich op andere steensoorten. Bij een steenhouwer in de buurt verzamelde ze afvalstukken Belgisch hardsteen. Deze bleken een werkelijk prachtige klank te hebben! Een compleet instrument van enkele octaven is echter behoorlijk zwaar om voor uitvoeringen te vervoeren. Wiersma ging daarom verder met experimenteren. Zo probeerde ze travertin, en zelfs keramische tegels.
Bij het prototype van travertin ging Wiersma voor het eerst experimenteren met de ligging van de tonen. De klassieke manier van opbouw bij de vibrafoon (metaal) en marimba (hout) is net als bij de piano. Onderop liggen de 'witte toetsen', bovenaan de 'zwarte toetsen'. Wiersma rangschikte de tonen op een andere manier waardoor een uniek nieuw muziekinstrument ontstaat. Ze doopte haar vinding de 'madimba', waarbij de 'dim' een woordspeling is op de in de muziektheorie gebruikte aanduiding voor de toonladder die door de ligging van de tonen ontstaat. Momenteel loopt een patentaanvraag.
Water
Wiersma experimenteert nog steeds verder. Zo ontdekte ze bijzondere klanken wanneer een steen op en neer bewogen wordt in water waardoor een glijdende toon ontstaat. Ze fabriceerde een 'chimes' van bergkristal en werkt momenteel ook met vuursteen, dat alleen als nadeel heeft dat het kei- en keihard is.
